این اینفوگرافیک تفاوتهای کلیدی بین طبقهبندی (Classification) و پایش (Monitoring) در اتاقهای تمیز داروسازی را به زبانی ساده و بصری توضیح میدهد.
فرض کنید برای یک مراسم رسمی آماده میشوید؛ دقیقاً مشابه آمادهسازی یک محیط گرید A یا B برای فرایند احراز صلاحیت یا طبقهبندی اتاق تمیز در صنایع داروسازی. بهترین لباس را میپوشید، به آرایشگاه میروید و تمام جزئیات را کنترل میکنید. در این سناریو، مثل زمانیست که میدانید در عرض ۱۰ دقیقه شمارنده ذرات معلق (Particle Counter) روشن خواهد شد و قرار است برای مدت ۶ تا ۱۲ ماه آینده، وضعیت پاکیزگی اتاق تولید دارو را تعیین کند.
در این مرحله، باید سیستم هواساز (AHU)، فیلترهای HEPA، دریچههای برگشت هوا و وضعیت تمیزی سطوح را مطابق با چکلیستهای معتبرسازی (Qualification & Validation) بررسی کنید. هیچ تجهیزات غیراستانداردی نباید در محل باقی بماند.
اما فرض کنید در ساعات ابتدایی صبح فردی ناگهانی وارد محیط شود، در حالی که بعد از یک شیفت شبانه سخت هنوز استراحت میکنید — موهای نامرتب، لباس غیررسمی. این همان وضعیت پایش محیطی (Environmental Monitoring) است. پایش محیطی مانند دوربین یا سنسورهای تشخیص حرکت در ورودی محیطهای بحرانی عمل میکند و ما را پیش از بروز مشکل، از شرایط هشدار مطلع میسازد.
هدف: اطمینان از عدم آلودگی (ذرات غیرزنده یا میکروبی) در شرایط واقعی تولید.
اهمیت: بخشی جدانشدنی از معتبرسازی (Validation). مانند سنسورهای تشخیص حرکت که ما را پیش از بروز مشکل، از شرایط هشدار مطلع میسازند.
هدف: احراز صلاحیت اولیه اتاقهای تولید دارو.
استانداردها: EU GMP Annex 1 و راهنمای فرایند استریل سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA Aseptic Processing Guideline)، طبق استاندارد ISO 14644-1 انجام میشود.
ابزار: شمارنده ذرات قابل حمل.
این نمودار نشاندهنده دورههای طبقهبندی (نقاط آبی تیره) و پایش مداوم (خطوط آبی روشن) بین آنها است. فاصله بین دو طبقهبندی متوالی، که نشاندهنده دوره پایش است، بسته به کلاس فضای تمیز میتواند ۶ یا ۱۲ ماه باشد.
منبع: ترجمه تخصصی از مقاله Haşim Solmaz با عنوان “Classification vs Monitoring” در لینکدین.
برای مشاوره تخصصی یا اجرای پروژههای کلینروم و معتبرسازی، با ما در ارتباط باشید.