تست حذف هوا (بووی-دیک) چیست؟
تست حذف هوا، که با نام تست بووی-دیک نیز شناخته میشود، یک روش مهم برای ارزیابی کارایی اتوکلاو است. این تست برای بررسی میزان نفوذ بخار و حذف هوا در اتوکلاو؛ بهویژه آنهایی که برای بارهای متخلخل طراحی شدهاند، استفاده میشود. انجام این تست، این اطمینان را حاصل میکند که بخار میتواند بهطور سریع و یکنواخت به داخل بار نفوذ کند. همانطور که میدانید نفود سریع و یکنواخت بخار برای استریلیزاسیون مؤثر ضروری است.
هدف تست حذف هوا (بووی-دیک)
تست حذف هوا (بووی-دیک) بهعنوان یک روش کنترلی برای دستگاههای استریلیزاسیون عمل میکند. این تست برای ارزیابی موفقیت حذف هوا در استریلایزرها، بهویژه آن هایی که از خلا بالا برای بارهای متخلخل استفاده میکنند، طراحی شده است. نتیجه موفقیتآمیز، نشاندهنده نفوذ سریع و یکنواخت بخار در پک آزمایش است.
اگر تست نشتی (Leak Test) را اجرا کنم، آیا هنوز هم نیاز به تست بووی-دیک دارم؟
بله – اگر تست نشتی خلا انجام دهید، همچنان باید تست بووی-دیک (تست حذف هوا) را نیز اجرا کنید و بالعکس. این دو تست تشخیصی مکمل یکدیگر هستند و نقش بسیار مهمی در اطمینان از اثربخشی فرآیند استریلیزاسیون با بخار دارند.
چرا تست نشتی هوا کافی نیست؟
اگرچه تست نشتی هوا میتواند وجود نشتی در چمبر اتوکلاو را شناسایی کند، اما تضمینی برای حذف کافی هوا در طول چرخه استریلیزاسیون ایجاد نمیکند. تست بووی-دیک از این نظر حیاتی است که:
- مشکلات حذف هوا را شناسایی میکند: این تست میتواند مشکلات مرتبط با مرحله حذف هوا در چرخه استریلیزاسیون را تشخیص دهد، درحالیکه یک تست نشتی ساده ممکن است این مشکلات را نادیده بگیرد.
- گازهای غیرقابلتراکم را شناسایی میکند: تست بووی-دیک میتواند وجود گازهای غیرقابلتراکم که میتوانند مانع نفوذ بخار شوند را در منبع بخار تشخیص دهد. درحالیکه تست نشتی تنها یکپارچگی فیزیکی چمبر را ارزیابی میکند.
- نفوذ بخار را بررسی میکند: این تست تأیید میکند که بخار میتواند بهسرعت و یکنواخت در بار متخلخل نفوذ کرده و استریلیزاسیون مؤثر را تضمین می کند.
نحوه عملکرد تست
تست حذف هوا (بووی-دیک) از یک پک آزمایش و یک ورق نشانگر استفاده میکند. پک آزمایش معمولاً از ورقهای پنبهای با مشخصات خاص تشکیل شده است.
مراحل انجام تست:
- آمادهسازی: پک آزمایش شامل ورقهای ساده پنبهای با ابعاد مشخص، تعداد نخ و وزن معین است. این ورقها تا شده و روی هم قرار میگیرند تا به ارتفاع مشخصی برسند، سپس با پارچه مشابهی بستهبندی و با نوار بسته میشوند.
- قرار دادن نشانگر: پک آزمایش را باز کرده و نوار نشانگر را در مرکز بسته قرار دهید. سپس بسته را دوباره مونتاژ و محکم کنید.
- جایگذاری: پک آزمایش را درون اتوکلاو قرار دهید.
- اجرای چرخه استریلیزاسیون: چرخه استریلیزاسیون را مطابق دستورالعمل سازنده دستگاه و تولید کنده نوار نشانگر اجرا کنید.
- ارزیابی نتیجه: پس از اتمام چرخه، نوار نشانگر را بررسی کنید. موفقیتآمیز بودن تست با تغییر رنگ یکنواخت در سراسر نوار نشانگر مشخص میشود، که نشاندهنده نفوذ صحیح بخار است.
تفسیر نتایج
برای تفسیر نتایج، بهتر است که به راهنمای ارئه شده توسط تولید کننده نوار نشانگر مراجعه نمایید. با این حال، معمولا:
- تغییر رنگ یکنواخت در نوار نشانگر نشاندهنده حذف موفقیتآمیز هوا و نفوذ بخار است.
- تغییر رنگ ناقص یا نامنظم نشان میدهد که حذف هوا بهدرستی انجام نشده است. این امر ممکن است بهدلیل نشتی هوا، وجود گازهای غیرقابلتراکم در بخار، یا کارایی پایین مرحله حذف هوا باشد.
عوامل مؤثر بر نتیجه تست
چندین عامل میتوانند بر نتیجه تست حذف هوا (بووی-دیک) تأثیر بگذارند:
- نشتی هوا: ورود هوا به داخل محفظه استریلیزاسیون ممکن است باعث شکست تست شود.
- گازهای غیرقابلتراکم: وجود گازهای غیرقابلتراکم در منبع بخار میتواند باعث ناموفق بودن تست شود.
- حذف ناکارآمد هوا: حذف ناکافی هوا از چمبر ممکن است مانع از نفوذ صحیح بخار شود.
- کیفیت بخار: کیفیت بخار، ازجمله میزان خشک بودن (dryness) و مقدار سوپرهیت بودن آن، برای موفقیت تست بسیار مهم است.
اهمیت انجام تست بهصورت دورهای
تست بووی-دیک باید بهصورت روزانه، پس از یک چرخه (سیکل) گرمکن اولیه و در ابتدای هر روز که دستگاه اتوکلاو پیشخلأ در حال کار است، انجام شود. اگر یک دستگاه اتوکلاو بهطور مداوم مورد استفاده قرار میگیرد، تست بووی-دیک باید هر روز تقریباً در یک زمان مشخص انجام شود، برای مثال، در ابتدای اولین شیفت کاری روزانه.
تست حذف هوا (بووی-دیک) باید بهصورت روزانه و منظم انجام شود تا از عملکرد صحیح فرآیند استریلیزاسیون با بخار اطمینان حاصل شود. همچنین، این تست یکی از بخش های مهم احراز صلاحیت دوره ای اتوکلاو است. بووی-دیک یک بخش حیاتی از تضمین کیفیت اتوکلاو است و به جلوگیری از شکست احتمالی در استریلیزاسیون کمک میکند.
رابین داروک، تنها ارائه دهنده خدمات احراز صلاحیت اتوکلاو بر اساس EN 285 و PDA TR No. 1